Vooral ouderen hebben problemen met het openen van verpakkingen
De problemen met het openen van verpakkingen die beschreven worden in dit artikel, hebben geen enkele betrekking op de verpakkingen in ons assortiment. Dit artikel is slechts geschreven ter informatie, omdat veel mensen, door sommige verpakkingen tot wanhoop worden gedreven, iedere dag weer.
Dit onderwerp is besproken in Editie NL
Bekijk hier de video op de site van RTL
Vooral ouderen en mensen met beperkte handfunctie hebben te kampen met verpakkingen die zij niet of nauwelijks open kunnen krijgen. Door een toename van het aantal ouderen wordt de klacht steeds luider.
Gemiddeld opent iedere Nederlander per dag zeven verpakkingen.
Een gemiddelde Europeaan opent in zijn leven zo'n 140.000 verpakkingen.
Iedere seconde gaan er ongeveer 25.000 verpakkingen open in de Europese Unie.
Slecht verpakken kost jaarlijks ongeveer 5 miljard euro: voedsel dat door microlekkages in de verpakking bederft, kapotte meubels door onvoldoende verpakking, medicijnen die weggegooid moeten worden omdat de portiegroottes niet kloppen, enzovoorts.
De meeste verpakkingen gaan gelukkig eenvoudig open, maar sommige cellofaantjes, blikjes en potten brengen iedereen tot wanhoop. Elke week klimmen meerdere mensen in de pen om hun ongenoegen te uiten over het melkpak, de jampot of de voorverpakte pizza die met bruut geweld moeten worden geopend. Ook de controversiële blister verpakking komt veel ter sprake. Moet het nu allemaal echt zo moeilijk?
Daar kan ik een makkelijk antwoord op geven: Moeilijke verpakkingen zijn er altijd geweest. Vroeger kregen bijvoorbeeld veel oudere mensen een wekpot ook niet open.
Maar toen waren er veel meer jongeren dan ouderen en werd er gedacht: niet zeuren ouwe! Tegenwoordig is het andersom en worden ook de klachten uit de markt luider.
Natuurlijk is de verpakkingsindustrie heel druk bezig om alles makkelijker te maken.
Maar er zijn heel veel dingen waar we rekening mee moeten houden.
Bijvoorbeeld het reduceren van materiaal en kosten. En de vermindering van het afval.
Daarnaast gaan de ontwikkelingen razend snel.
Er worden steeds weer nieuwe grondstoffen verzonnen waarmee we steeds hoogwaardiger verpakkingen kunnen maken.
De verpakkingsindustrie zoekt altijd naar evenwicht tussen makkelijk te openen verpakkingen en het beschermen van de inhoud daarvan.
De blister verpakking is een ander verhaal
De blister verpakking heeft als doel de inhoud te beschermen doordat het product niet geruisloos en zonder gereedschap uit de verpakkingen genomen kan worden.
De reden hiervan is dat de blister veelal kostbare goederen bevat waardoor de verpakking voorzien is van een anti-diefstal beveiliging. Een andere reden voor voor het toepassen van blister verpakkingen kan zijn dat een winkelier bij retour van een product, gemakkelijk kan zien of de verpakking geopend is geweest.
De blister dus niet ontworpen om de consument te kwellen maar om het product te beschermen. De consument onkomt er dus niet aan om bij het openmaken van een blister verpakking een goede schaar te pakken en de verpakking geheel of gedeeltelijk open te knippen.
De verpakking maakt het mogelijk een product op een bepaalde manier te verkopen
Doordat er nu zoveel verschillende verpakkingen zijn is het assortiment in vooral de supermarkten enorm gegroeid. En U moet zich realiseren dat vooral de gemaksvoeding niet mogelijk zou zijn zonder die verpakkingen.
En bedenk goed: niet zo lang geleden pakte je overal de schaar nog voor en stopte je alles in van die plastic stapelbakjes.
Consumenten zullen eraan moeten wennen dat lang niet alles eenvoudig open gaat.
De schaar en blikopener zullen we dus echt nodig blijven hebben.
Als je kaas verpakt in een doosje waar het folie vanaf springt zodra het ergens tegenaan stoot, dan liggen er allemaal open pakjes bedorven kaas in de supermarkt.
Maak je bakjes die ijzersterk zijn en niet zomaar open kunnen dan loop je het risico dat mensen thuis met een haakse slijper de kaas uit zijn bakje moeten bevrijden.
Wat kost het en hoeveel levert het op?
Er zijn ideeën voor perfect afsluitende en fatsoenlijk open te maken verpakkingen genoeg. Alle stands op de verpakkingsbeurzen liggen er vol mee.
Het probleem is alleen dat daar wel een prijskaartje aan hangt. En is de eindgebruiker (consument) bereid de meerprijs te betalen?
Sommige bedrijven zijn alleen geïnteresseerd in hoe ze een product heel in de winkel krijgen en kiezen voor de goedkoopste verpakking.
Hoe een consument het dan thuis daaruit moet krijgen, is niet meer hun zorg.
Het geld is immers al binnen.
Er zijn veel voedingsmiddelenfabrikanten die wel aandacht hebben voor eenvoudig open te maken verpakkingen. Ze kopen machines die makkelijk af te scheuren hoeken, grote trekflappen of ergonomisch gevormde verpakkingen maken.
Maar heb je ooit wel eens gezien dat iemand reclame maakt met 'nu nog makkelijker te openen'? Ook ontbreekt regelmatig een gebruiksaanwijzing op de verpakking, waardoor consumenten niet weten hoe iets opengaat.
Veel verpakkingen bestaan uit een hard bakje waar de inhoud in zit.
Als afsluiting komt daaroverheen een speciale, gemakkelijk van het bakje af te trekken folie, easy peel in vakjargon.
Onder druk van de prijsoorlog in de supermarkt is er echter veel op materiaal bezuinigd.
Het komt daarom geregeld voor dat een levensmiddelenfabrikant een goedkopere folie gebruikt. Die krijg je dan allesbehalve eenvoudig van het bakje af.
Sterker nog, die folie hecht zichzelf ook aan de hoekjes die ervoor bedoeld zijn om de folie van het bakje los te trekken.
En zeker als de verpakking aangeeft dat het zeer makkelijk opent, zorgt het voor veel irritaties als je alsnog allerlei hulpmiddelen moet gebruiken voordat je het product kunt verorberen.
Eigenlijk zouden veel verpakkingen wat groter moeten worden gemaakt zodat ze eenvoudiger te openen zijn. Dan hebben mensen meer grip. Maar meer materiaal kost meer geld en consumenten zijn niet altijd bereid dat te betalen.
Albert Heijn let met zijn huismerk juist heel scherp op de verpakking: Zeker voor oudere mensen zal dat een reden zijn om die producten te kopen.
Albert Heijn heeft zelfs een speciale afdeling die op de verpakkingen let.
Het moet voor de klanten meteen duidelijk zijn wat, waar en hoe je een verpakking moet openen. Met de toenemende vergrijzing worden gemaksverpakkingen steeds belangrijker.
Naast bezuinigingen is de marketingafdeling vaak de veroorzaker van niet-handzame verpakkingen.
Als voorbeeld:
Ik heb eens gesproken met een Marketing afdeling, die hadden mooie vierkante doosjes ontworpen van 10 bij 10 centimeter.
Toen ik ze vroeg waarom ze die afmeting hadden gekozen en niet 9½ x 9½ cm. was het antwoord dat ze 10 centimeter in het vierkant wel een mooie afmeting vonden.
Ik heb ze uitgelegd dat die paar millimeter een groot verschil maakte omdat het dan ook in standaard dozen op europallets kon worden vervoerd.
En daar hadden ze nooit aan gedacht.
Glazen potten
Bij glazen potten is het een ander verhaal. De deksels daarvan worden steeds platter gemaakt want dat levert een aanzienlijke materiaalbesparing op.
Het gaat om miljoenen deksels in deze industrie. Dat scheelt daarom een hoop geld.
Maar die goedkopere deksels bieden je echter nauwelijks grip.
Alleen de duurdere merken maken nog potjes met hogere deksels.
Wil je de voordeligere conserven kopen, dan is het misschien raadzaam om speciale potopeners aan te schaffen.
De balans
De industrie zoekt een balans tussen gemak voor de consument, bescherming van het product, zo weinig mogelijk milieubelasting en zo min mogelijk kosten.
Daar kan soms bij horen dat een verpakking niet hersluitbaar of eenvoudig te openen is.
Het is de branche er alles aan gelegen is om verpakkingen voor de consument zo simpel mogelijk te houden. Ze organiseren fora, loven prijzen uit voor innovatieve concepten en doen onderzoek. Ze zitten dus echt niet stil.
Dat is alleen niet altijd haalbaar, ook omdat de wetgeving steeds strenger wordt. Neem nu potten pindakaas of hazelnootpasta: het deksel zit niet alleen vastgeplakt met een stickertje, binnenin zit er nog een nauwelijks te verwijderen folie over de pot heen. "Die dubbele bescherming is er omdat een voedingsmiddelenfabrikant er alles aan moet doen om te voorkomen dat iemand anders al met de pindakaas heeft zitten knoeien voordat je hem op je brood smeert.
Die folie over de pot heen kan overigens wel een crime zijn, maar dat komt vaak door de gebruikte lijm. Lijmen is nog een onderontwikkeld gebied in de verpakkingsbranche, daar kan nog veel worden verbeterd.
De ene verpakking is de andere niet...
Sommige verpakkingen of materialen ogen hetzelfde maar zijn ontwikkeld om verschillende functies te vervullen.
Kijk eens naar al die verschillende kunststofsluitingen voor kartonnen verpakkingen van melk en vruchtensap.
De gewraakte schroefdoppen zijn op de pakken gekomen uit het oogpunt van hygiëne. De pakken zijn nu hersluitbaar en kunnen na opening plat in de koelkast liggen.
Iedereen kent de ondingen die je met je vinger moet doordrukken of waarvan je een aluminium lipje af moet peuteren. En dan is er nog de schroefdop die het pak bij opendraaien moet doorboren en een vrij sterke hand vergt.
Een pak melk krijg je veel makkelijker open dan een pak sap, op melk zit vaak alleen een dopje.
Sap is veel kwetsbaarder. De meeste mensen denken dat het andersom is, maar melk bederft toch al na een week, ongeacht wat je ermee doet.
Sap is soms wel een half jaar houdbaar en dus moet de verpakking aan hoge eisen voldoen.
Onder het karton zit een aluminiumlaag die beschermt tegen micro-organismen, de consument moet de dop dus door meerdere lagen duwen.
De industrie achter de schermen
Het is moeilijk om een verpakking te ontwerpen die je én hermetisch af kunt sluiten én gemakkelijk kunt openen.' En dat allemaal omdat de consument het zat is om met een schaar een hoekje van het pak te knippen.
Aan verpakken kleven heel wat haken en ogen.
Bijna niemand realiseert zich de complexiteit ervan. De verpakking moet het product beschermen en conserveren, informatie geven over de inhoud en er nog gelikt uitzien ook.
U moet ook weten dat een product en de verpakking deel uitmaken van dezelfde keten.
De Zweedse meubelfabrikant IKEA is een goed voorbeeld. IKEA ontwerpt zodanig dat alles rechthoekig verpakt kan worden. Je zou kunnen zeggen dat het product bij hen ondergeschikt is aan de verpakking en het kunnen vervoeren. Maar feitelijk ontwerpen zij product-verpakkingscombinaties zoals het zou moeten.
Maar de voedingsmiddelenindustrie is helemaal een complex geheel.
Met name de hele kant-en-klaarindustrie is interessant.
Een boeiende maatschappelijke ontwikkeling. We gunnen onszelf steeds meer luxe.
Supermarkten zijn met hun kant-en-klaarmaaltijden gaan concurreren met de Chinees en de pizzaboer.
Maar een zakje sla met de dressing er bij in, of vlees en groente in een en hetzelfde bakje, dat soort dingen zijn dodelijk voor de houdbaarheid.
Die ontwikkeling vraagt om duurzaam verpakken.
Duurzaam verpakken is zorgen dat het product zo lang mogelijk zijn kwaliteit behoudt.
Je kunt een duurzame verpakking niet zonder het product zien.
Als de bakker vraagt of ik mijn brood in een papieren of plastic zak wil, zeg ik plastic.
Brood blijft namelijk langer goed in plastic zodat je er minder van hoeft weg te gooien.
En dat is uiteindelijk beter voor het milieu, want bij brood begint het al op de akker met schadelijke bestrijdingsmiddelen.
Je kunt beter een plastic zak weggooien dan een brood.
Het lijkt een luxeprobleem, maar de strijd om onwillige verpakkingen te openen is voor veel mensen een dagelijks terugkerende ergernis.
Veel mensen hebben daarom in de keukenla een waterpomptang, schroevendraaier, hamer en extra stevige schaar liggen.
Zij gebruiken het gereedschap om verpakkingen te openen.
De verpakkingsindustrie doet z'n best, maar we blijven altijd aanlopen tegen een schijnbare onmogelijkheid: een goede verpakking blijft dicht totdat hij open moet.